در هنگام خريد سيستم كنترل دسترسي يا انواع ريدر كنترل دسترسي براي سازمان خود، معيارهايي وجود دارد كه مي‌بايست آن‌ها را در نظر بگيريد. شما بايد منطبق با نياز خود و اينكه چه كساني به چه محيط هايي دسترسي داشته باشند، نوع سيستم اكسس كنترل مورد نظر را انتخاب نماييد تا نهايت ايمني و امنيت براي شما تامين شود براي مثال: براي برقراري امنيت تردد در مكان‌هاي شلوغ و پر رفت و آمد؛ شما نمي‌توانيد از سيستم‌هاي كنترل دسترسي معمولي و ارزان قيمت كه امكانات خيلي كمتري دارند، استفاده كنيد.
انواع ريدر كنترل دسترسي
انواع ريدر كنترل دسترسي عبارتند از:
- ريدر كارتي
- ريدر رمزي (صفحه كليدي يا كيپد)
- ريدر احراز هويت دو عاملي(براي مثال ريدر با قابليت تشخيص چهره و كارت)
- ريدر اثر انگشت بيومتريك
- ريدر تشخيص چهره
- ريدر عنبيه چشم
- ريدر اسكن كف دست
ريدر كارتي
به طور كلي دو نوع كارتخوان داريم كه در ذيل به آن‌ها شاره مي‌كنيم:
- كارت خوان‌هاي نوار مغناطيسي
- كارت خوان‌هاي مجاورت
كارت‌هاي نوار مغناطيسي شباهت زيادي با كارت‌هاي اعتباري شما (عابر بانك) دارند؛ براي استفاده از آن‌ها، شما كارت خود را در خوانش‌گر (ريدر يا كارتخوان) مي‌كشيد.
كارت‌هاي مغناطيسي نيز از تكنولوژي RFID استفاده مي‌كنند و شما براي استفاده از آن‌ها، كارت را به خوانش‌گر فقط نزديك مي‌كنيد. اين كارت‌ها در فاصله 5 سانتي‌متري ريدر قرار مي‌گيرند؛ يعني كار مي‌تواند تنها با نزديك كردن كارت خود به ريدر به منطقه مورد نظر دسترسي پيدا كند.
شما نيز مي‌توانيد در اين سيستم‌ها دسترسي هر كارت به منطقه مورد نظر را تعيين نماييد، حتي به‌وسيله نرم افزارهاي مرتبط با اين تجهيزات مي‌توانيد تاريخچه استفاده از كارت‌ها و مناطقي كه از اين كارت‌ها استفاده شده است را داشته باشيد.
حال بايد تصميم بگيريد كه با توجه به نوع منطقه مورد نظر، از كارت خوان‌هاي با سيم يا بي‌سيم استفاده كنيد. لازم به ذكر است تغذيه كارت خوان‌هاي بي‌سيم به‌وسيله باتري مي‌باشد و اغلب در مناطقي كه امكان كابل‌كشي وجود ندارد استفاده مي‌شوند.
كارتخوانهاي بي‌سيم (ريدر كارت وايرلس)
كارتخوانهاي بي‌سيم معمولا در محيط هاي با وسعت و مساحت كم استفاده مي‌شوند. اين كارتخوان‌ها، به‌وسيله باتري كار مي‌كنند براي مثال در ابنيه‌هاي تاريخي كه امكان سوراخ‌كاري و كابل‌كشي وجود ندارد از كارتخوانهاي بي‌سيم استفاده مي‌شود. براي برنامه‌ريزي كارتخوانهاي بي‌سيم بايد به صورت تك به تك اقدام نمود و امكان برنامه‌ريزي جمعي وجود ندارد.
كارتخوانهاي با سيم
كارتخوانهاي با سيم به صورت مستقيم به برد مركزي اكسس كنترل متصل مي‌شوند و حتي منبع تغذيه آن‌ها (پاور) از پنل مركزي يا مدار كنترل درب مورد نظر است اين مزيت به شما امكان آپديت و بروز رساني مستقيم قوانين و موارد دسترسي در كارتخوان‌ها را مي‌دهد، حتي مي‌توانيد براي مدت مشخصي كارتخوان منطقه مورد نظر را از دسترس خارج كنيد و دسترسي افراد را محدود نماييد.
ريدر رمزي يا صفحه كليد (كي پد)
شايد در دور و اطراف خود از اين نوع صفحه كليد ها ديده باشيد، اين نوع ريدر، يك صفحه كليد است كه هر فرد كد مشخصي را براي ورود به ناحيه مورد نظر وارد مي‌كند. تفاوت‌هاي عمده‌اي بين ريدرهاي كارتي و ريدرهاي رمزي وجود دارد اما بايد ديد كه امنيت در دسترسي (ميزان ايمني در فرآيند كنترل دسترسي) در كدام يك بيشتر است.
پاسخ پرسش بالا كوتاه و صريح است، هيچ كدام ايمن نيستند. رمزها (پين‌ها) و كارت‌هاي دسترسي (RFID) تنها تا زماني ايمن هستند كه افرادي كه به آن‌ها دسترسي دارند از آن‌ها مراقبت كنند. براي مثال، افراد از لو دادن پين دسترسي خود اجتناب كنند. مشخصا زماني كه پين دسترسي لو رفت بايد آن را از درجه اعتبار ساقط كرد و سريعا بايد آن را از سيستم حذف كنيم. كارت‌هاي مغناطيسي نيز ممكن است در معرض سرقت (جيب‌بري) قرار بگيرند و يا حتي، كارت‌ها به‌وسيله ابزار خاصي كپي شوند. لذا كاربران سيستم، بايد در حفظ و حراست از كارت يا پين خود كوشا باشند.
ريدر احراز هويت دو عاملي
بكارگيري دو پروتكل در دستگاه كنترل دسترسي، به‌صورت همزمان قطعاً داراي امنيت بيشتري نسبت به سيستم‌هاي ياد شده قبلي تك پروتكل خواهد بود. بطور واضح تر؛ مي‌توانيد براي كنترل دسترسي ناحيه مورد نظر، از هر دو تكنولوژي ريدر كارت و ريدر رمز استفاده نماييد، يعني براي هر منطقه هر دو ريدر را نصب كنيد، اما امروزه ريدرهايي توليد شده است كه به‌صورت همزمان هر دو قابليت را دارا مي‌باشند. ريدرهاي دو عاملي، امنيت سيستم كنترل دسترسي را بدون استفاده از دستگاه اضافه‌تر، دو برابر مي‌كنند.
در بالاتر اشاره كرديم كه، در صورت لو رفتن رمز يا به سرقت رفتن كارت، سيستم كنترل دسترسي دچار چالش جدي مي‌شود و امنيت آن زير سؤال مي‌رود، حالا اين پرسش پيش روي ماست كه، آيا سيستم مطمئن‌تر و ايمن‌تري وجود دارد؟
ريدر اثر انگشت بيومتريك
بيومتريك، به معناي سيستم تشخيص افراد زنده است؛ كه گول زدن آن بسيار دشوار است. اثر انگشت، يك شناسه يكتا و قابل تشخيص است. در اين نوع ريدر از سنسور اثر انگشت استفاده مي‌شود. قيمت اين ريدر، از دو نوع ريدر كارت يا رمز خيلي بيشتر است؛ لذا اگر امنيت در كنترل دسترسي ناحيه مورد نظر براي كسب و كار شما در اولويت است بايد از ريدر بيومتريك استفاده نماييد، همچنين برخي ريدرهاي اثر انگشت داراي ريدر كارت و رمز (صفحه كليد) مي‌باشند كه، استفاده همزمان از هر سه الگو باعث ارتقا فرآيند كنترل دسترسي به ناحيه مورد نظر شما مي‌شود.
ريدر تشخيص چهره
با پيشرفت تكنولوژي، دستگاه‌هاي اكسس كنترل نيز بروزتر شده اند، تا جايي كه به كمك فناوري ديپ لرنينگ قادر به تشخيص چهره افراد مي‌باشند. در اين نوع ريدر، چهره افراد در ابتدا اسكن مي‌شود، سپس در دستگاه يا ماژول (پنل) مركزي ذخيره مي‌شود و به‌صورت شبكه، براي ساير ريدرها ارسال مي‌گردد. پيكربندي در اين نوع ريدرها به‌وسيله شبكه محلي (اينترنت)، از طريق نرم افزار اكسس كنترل امكان پذير مي‌باشد.
در اين حالت كافي است فرد مورد نظر در مقابل دوربين اين ريدر بايستد و پس از شناسايي و مطابقت چهره اجازه دسترسي به ناحيه مورد نظر داده خواهد شد. در برخي ريدرهاي بروزتر، امكاني اضافه شده است كه اجازه تردد با تصوير غير زنده را به كاربر نخواهد داد، يعني تقلب در تردد امكان پذير نيست. (تردد به‌وسيله عكس كاربر ثبت شده در سيستم-Anti-spoofing)
ريدر عنبيه چشم
در سال 2019، كمپاني ZKteco با معرفي ريدر عنبيه چشم گام بلندي را در ارتقا امنيت تردد در سيستم‌هاي كنترل تردد، برداشت. حالا در 0.3 ثانيه به‌وسيله اين تكنولوژي فرد مورد نظر شناسايي و فرمان دسترسي به ناحيه مورد نظر براي او صادر خواهد شد. چهار ويژگي‌هاي منحصر به فرد اين ريدر عبارتند از:
- سرعت بسيار بالا در تشخيص چهره بيومتريك (زنده)
- مكانيزم ضد تقلب بسيار قدرتمند
- تشخيص چهره بيومتريك حتي با داشتن پوشش اضافي (مانند ماسك تنفسي يا عينك)
- دارا بودن الگوهاي از پيش تعيين شده در تشخيص گريم چهره افراد
ريدر كف دست
در اين نوع ريدر، دوربيني استفاده شده است كه مجهز به اسكن خطوط كف دست افراد است. اين نوع ريدر، از قيمت مناسب‌تري نسبت به ريدر عنبيه چشم، برخوردار است و استفاده همزمان از ريدر كارت و پين كد مي‌تواند امنيت فرآيند كنترل دسترسي را در ريدر كف دست، تا حد بسيار زيادي ارتقا بخشد. همانند ريدر تشخيص چهره اين ريدر نيز قابليت بكارگيري در شبكه محلي را دارا مي باشد.
حالا اين سوال مطرح است كه كدام ريدر مناسب سازمان و يا پروژه شما مي‌باشد؟
قطعا دو عامل قيمت و امنيت مي‌تواند در انتخاب نوع ريدر شما را به چالش بكشد.
منابع:
https://tigerteco.com/access-control-reader
https://tigerteco.com/access-control
راهنماي جامع براي شناخت انواع ريدر كنترل دسترسي